Het is een bijna provocerend idee: als je somber of depressief bent kun je beter gewoon verder gaan met je leven dan je helemaal te richten op je problemen. Nadenken over je misère en de meeste therapieën helpen niet, of helpen je zelfs alleen maar verder de put in. Althans, dat beweert de Deense psycholoog Pia Callesen in haar boek 'Leef meer, denk minder'.
Zij is gespecialiseerd in de door Adrian Wells (hoogleraar aan de universiteit van Manchester) bedachte metacognitieve therapie. Metacognitieve therapie (MCT) is een reactie op het uitvoerig analyseren van problemen dat in veel andere therapieën gemeengoed is. In metacognitieve therapie ga je juist minder nadenken over je problemen. Want door elke dag urenlang te piekeren word je alleen maar somberder, zo is de gedachtegang.
Op dezelfde manier als onze knie geneest als we nalaten in de wond te peuteren, zal onze geest genezen als we nalaten onze gevoelens vast te houden door over ze te piekeren.
Piekeren is een gewoonte die je kunt afleren. Je kunt gedachten en gevoelens observeren en weer loslaten. Je duwt ze niet weg, onderdrukt ze niet, maar bekijkt ze even en laat ze dan weer gaan. Je neemt afstand van je gedachten. Dit lijkt erg op mindfulness natuurlijk. Vervolgens richt je je aandacht naar buiten en ga je door met leven.
Niet dat je helemaal kunt stoppen met piekeren, maar dat is ook niet de bedoeling van metacognitieve therapie. Daar is de 'piekertijd' voor bedacht. Als je merkt dat je aan het piekeren bent dan zeg je stop tegen je zelf en spreek je af dat je elke dag een pieker-half-uurtje instelt waar je nadenkt over de moeilijkheden en problemen in je leven. Van vijf tot half zes bijvoorbeeld of om half acht 's avonds.
Leef je dan volledig uit met piekeren, zwartgalligheden en onzekerheden - of liever wat constructievere oplossingen voor problemen - en sluit daarna het pieker-half-uurtje weer af en ga verder met leven. Uit diverse onderzoeken komt naar voren dat dit 'minder piekeren en meer leven' lijkt te helpen. Mensen worden minder somber en komen eerder uit depressies.
Dit is natuurlijk niet heel wereldschokkend. Gewoon bezig blijven helpt vaak beter dan naar het plafond gaan staren en alles honderd keer overdenken. Maar of metacognitieve therapie ook bij zware depressies zal helpen is de vraag.
Leef meer, denk minder is een niet al te diepgravend boekje met een vrij eenvoudige boodschap: verspil je tijd niet aan piekeren en leef je leven. Met elke dag een vast piekermoment kun je er dan weer tegen. Voor mensen die zich veel zorgen maken en teveel piekeren aardig om te proberen (voor zwaardere klachten waarschijnlijk niet afdoende). Dus: had je vroeger het 'piekuur' in de kroeg, nu is er het piekeruur...
Reacties